Bệnh sốt sữa là bệnh thường gặp ở bò sữa nhưng cũng xuất hiện ở bò thịt, đặc biệt là giống bò sữa cao sản. Bệnh sốt sữa xảy ra đột ngột trước và sau khi sinh, bệnh gây thiệt hại kinh tế đáng kể cho ngành chăn nuôi nói chung và chăn nuôi bò sữa nói riêng. Trong vòng 12h – 48h, 60% con vật mắc bệnh sẽ chết nếu không có biện pháp điều trị kịp thời.
Do sau khi đẻ bò cái bắt đầu tiết sữa, nhu cầu Canxi tăng mạnh đặc biệt là ở những con cao sản. Canxi được huy động và chuyển vào sữa, lượng can xi trong máu giảm mạnh, đột ngột bò có thể bị chết sau một giờ nếu không được cấp cứu.
Nó là kết quả của sự mất khả năng điều hòa duy trì nồng độ Canxi huyết thông qua sự hấp thu Canxi ở ruột và huy động Canxi từ xương. Phần lớn lượng Canxi trong bò được chuyển vào sữa. Do đó hàm lượng Canxi trong máu giảm mạnh.
Đối với những con bò mắc bệnh từ 6h – 8h trước và sau khi sinh thì bệnh sẽ diễn biến rất nhanh và nặng, tỉ lệ chết cao. Người chăn nuôi cần quan sát kĩ bò của mình trong giai đoạn này, nếu phát hiện sớm điều trị kịp thời thì khả năng khỏi bệnh là rất cao.
Bệnh thường gặp ở giống bò cao sản, đặc biệt là bò sữa từ lứa thứ 3 trở đi. Bệnh tiến triển rất nhanh với triệu chứng như sau:
- Thân nhiệt cao đột ngột, lên đến 40 - 410C.
- Tự nhiên kén ăn hoặc bỏ không chịu ăn. Chân run rẩy, mất cảm giác lảo đảo không đứng vững, nằm liệt một chỗ.
- Nhiệt độ vùng xa giảm, nghiến răng, giảm hoặc bỏ ăn, Canxi huyết nhỏ hơn 5,5 mg/100 ml.
- Bò thở mạnh và chảy nhiều nước dãi do hạ Canxi huyết áp. Trường hợp lượng Canxi giảm từ từ bị bệnh sẽ diễn biến chậm hơn.
- Ở mức độ nặng hơn, bò sẽ nằm gục xuống, đầu quẹo sang một bên, không thể tự mình đứng dậy. Giai đoạn tiếp đến, bò đã nằm xuống thường trong tư thế chúc đầu vào hông, thể hiện sự suy sụp từ vừa phải đến trầm trọng. Giai đoạn nặng hơn, bò nằm lăn ra và suy sụp nghiêm trọng. Nếu không được điều trị ngay, thì bò sẽ chết sớm.
Đối với bệnh này phòng bệnh là cách hiệu quả nhất. Cách tốt nhất là nuôi dưỡng bò sữa theo khẩu phần, phù hợp với nhu cầu. Ngoài các thành phần dinh dưỡng khác cần chú ý bổ sung đủ khoáng đa lượng (Canxi, Phốt pho,…) cho bò sữa, đặc biệt là đối với những con có năng suất sữa cao.
- Hộ lý: để gia súc nơi yên tĩnh, thoáng khí và sạch sẽ cho ăn khẩu phần ngon và giàu Canxi.
- Bổ sung Vitamin O với liều 1-3g/lít nước cho uống để bồi bổ cơ thể trong 2 – 3 ngày.
- Truyền tĩnh mạch Cafein Gluco giúp trợ tim mạch cho bò.
- Xoa bóp nhẹ bầu vú, vắt cạn sữa và bơm không khí vào bầu vú để bò hưng phấn và phục hồi cảm giác và các phản xạ.
Chú ý: bơm căng vừa phải, dùng dây vải buộc núm vú để giữ không khí (khoảng 1h thì mở ra).
- Trường hợp bò bị bại liệt và bệnh diễn biến từ từ cần bổ sung canxi, trợ sức bằng Vitamin, bổ sung khoáng, kết hợp nuôi dưỡng với khẩu phần giàu dinh dưỡng, trong đó lưu ý đến hàm lượng Canxi và Phốt pho.
